พันพรรณ คือ สวนเกษตรอินทรีย์เล็ก ๆ แห่งหนึ่งในอำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นทั้งบ้านที่อาศัยแบบถาวรและชั่วคราวของชาวชุมชน เป็นทั้งศูนย์เก็บเมล็ดพันธุ์พื้นบ้าน และสวนฝึกอบรมการอยู่แบบพึ่งตนเอง

พันพรรณ พยายามที่จะพึ่งตัวเองให้ได้มากที่สุด ด้วยการสร้างอาหารเอง ดูแลร่างกายด้วยวิถีธรรมชาติ สร้างบ้านด้วยวัสดุจากธรรมชาติ ( บ้านดิน ) และประดิษฐ์เครื่องมือง่าย ๆ ที่ช่วยลดการใช้พลังงาน เช่น เครื่องทำน้ำอุ่น เครื่องทำน้ำร้อน เป็นต้น

พันพรรณ ต้องการที่จะนำวิถี ของการเก็บเมล็ดพันธุ์กลับมาในชีวิตของเราและเพื่อนเกษตรกร ด้วยการรวบรวมเมล็ดพันธุ์พื้นบ้าน เพื่อปลูกและแจกจ่ายแลกเปลี่ยน เมล็ดพันธุ์พื้นบ้านที่ใกล้จะสูญหายไปจากโลกหากไม่มีคนปลูกต่อ ไม่ใช่เพื่อการค้าแต่เพื่อความอยู่รอดของมนุษย์

พันพรรณ ยังคงเรียนรู้ต่อไป เพื่อที่จะมีชีวิตอยู่อย่างเรียบง่าย

การเก็บเมล็ดพันธุ์

เนื่องจาก เมล็ดพันธุ์แท้หรือพันธุ์พื้นเมือง เริ่มหายไปจากโลกเราอย่างรวดเร็ว การหายไปของพันธุ์ต่างๆเป็นดัชนีชี้วัดความมั่นคงในชีวิตของคนเรา เพราะอาหารคือความมั่นคงไม่ใช่เงินปัจจุบันมีกลุ่มบริษัทไม่กี่บริษัทที่ พยายามจะยึดครองอาหารของโลก โดยการยึดครองพันธุ์พืชพันธุ์สัตว์ที่เป็นพันธุ์แท้ไว้แล้วเร่ง ผลิตพันธุ์ผสมหรือพันธุ์ที่ควบคุมไม่ให้มีเมล็ดปลูกต่อไปได้ หรือพัฒนาพันธุ์ให้ผิดธรรมชาติไปเช่นพันธุ์ จีเอ็มโอ (GMOs ย่อมาจากคำว่า Genetically Modified Organisms หมายถึง การดัดแปลง พันธุกรรม ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งปกติเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติไม่ได้) พอชาวบ้านปลูกพันธุ์จากบริษัทเขาก็ไม่มีโอกาสปลูกพันธุ์แท้อีกต่อไป เพราะเขาเห็นว่าพันธุ์จากบริษัทโตเร็วลูกดกสวยและมีตลาดรับซื้อด้วย แล้วพันธุ์แท้ก็เริ่มถูกทิ้งให้สูญไป

อย่างรวดเร็ว แต่พันธุ์จากบริษัทต้องซื้อทุกครั้งที่ ปลูกและราคาก็สูงขึ้นอย่างรวดเร็วไม่เคยลดลงเลยปัจจุบันเมล็ดพันธุ์พืชผัก จำนวนมากราคากิโลกรัมละเป็นหมื่นบาทขึ้นไป ทุกครั้งที่ปลูกต้องซื้อ 60% ของการลงทุนการเกษตรคือค่าเมล็ดพันธุ์ค่าปุ๋ยและยาเคมี อาหาร ถูก พัฒนาเพื่อตลาดไม่ได้พัฒนาเพื่อคนอีกต่อไป คุณค่าที่มีในอาหารลดลงรสชาติ จืดชืดแต่รูปทรงอวบอ้วนสวยงามความปลอดภัยไม่มีใครเอยถึง ราคาที่แท้จริงของอาหารแพงขึ้นแต่ราคาในตลาดกลับถูกลง ผู้แบกภาระทั้งหมดคือเกษตรกร อาหารในปัจจุบันทำให้เกษตรกรเป็นหนี้ทำให้ผู้บริโภคมีปัญหาสุขภาพมากขึ้น ผู้รับผลประโยชน์คือบริษัทไม่กี่บริษัท

68889_504657047722_165100062_30092243_4297860_n

วันนี้เราเห็นว่าถ้าไม่มีเมล็ดพันธุ์ เรามีความสุขไม่ได้ มีเสรีภาพไม่ได้ เพราะเราพึ่งพาตัวเองไม่ได้ชีวิตไม่มีความมั่นคงเราจึงสนใจที่จะเก็บเมล็ด พันธุ์แท้ของทุกอย่างที่เป็นอาหาร ก่อนที่มันจะสูญหายไป มันเป็นมรดกตั้งแต่บรรพบุรุษของเราได้เก็บรักษาพัฒนาและส่งต่อมาถึงพวกเรา มันน่าละอายมาก หากรุ่นเราจะทำให้มันสูญหายไปก่อนที่จะถึงมือลูกหลานแล้วพวกเขาจะกินอะไร

เมล็ดพันธุ์ทั้งหมดเราแจกฟรีให้กับผู้ที่สนใจทางจดหมายแล้ว ส่งซองเปล่าติดแสตมป์ 3 บาท 2 ดวง จ่าหน้าซองถึงตัวเองให้เรียบร้อย วงเล็บมุมซองว่า (ขอเมล็ดพันธุ์) และเราจะส่งเมล็ดพันธุ์กลับไปให้พันพรรณ ศูนย์การเรียนรู้เพื่อการพึ่งตนเองและศูนย์เมล็ดพันธ์ ตู้ ปณ.5 อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ 50150

บ้านดิน

ในยุคแรกๆเชื่อกันว่ามนุษย์ใช้ถ้ำเป็นที่อยู่อาศัย ต่อมาเมื่อจำนวนประชากรมากขึ้นแต่จำนวนถ้ำมีจำกัด มนุษย์เริ่มใช้กิ่งไม้และใบไม้ทำเป็นที่อยู่อาศัย แต่ในฤดูหนาวอากาศหนาวเย็นมากมนุษย์ก็เริ่มใช้ดินมาโบกฉาบผนังบ้านภาษาอีสาน และลาวเรียกว่า ทาเปี๋ยะ (wattle&duab)จากนั้นมนุษย์ก็เริ่มพัฒนามาใช้หินก่อด้วยดินและทำอิฐดินก่อด้วยดิน (adobe) จนกระทั่งเข้าสู่ยุคโลหะมนุษย์เริ่มเปลี่ยนเครื่องมือจากหินมาเป็นโลหะ จากนั้นมนุษย์ก็เริ่มรู้จักใช้ไม้ทำที่อยู่อาศัยและเครื่องใช้มากขึ้น แต่มนุษย์ที่อาศัยอยู่ในทะเลทรายหรือในที่แห้งแล้งกันดารเขาก็ยังทำบ้านดิน อยู่อาศัยเรื่อยมาจนปัจจุบันบ้านดินถือว่าเป็นสถาปัตยกรรมที่เก่าแก่ที่สุดในโลก บ้านดินมีอายุยาวนานที่สุดในโลกด้วยในปัจจุบันยังมีบ้านดินเก่าๆอายุตั้งแต่ 200 -1,000 ปี กระจายอยู่ทั่วโลก เช่น บ้านของอินเดียแดงเผ่าอนาซาซีซึ่งกระจายอยู่ทั่วไปในรัฐนิวเม็กซิโก โคโลราโด อริโซนา บางแห่งมีอายุเกือบ 2000 ปี เช่น ที่ เมือง เทาพูเอบโบลซึ่งที่นี่องค์การสหประชาชาติได้ประกาศให้เป็นที่อยู่อาศัยที่มี คนอาศัยอยู่ยาวนานที่สุดในโลก คือตั้งแต่สร้างมาจนถึงปัจจุบันมีคนอาศัยอยู่ตลอดมาไม่เคยขาดช่วงเลย นอกจากนี้ยังมีบ้านดินเก่าแก่อีกมากมายกระจายอยู่ทั่วไปในตะวันออกกลาง แอฟริกา จีน เป็นต้น ซึ่งส่วนมากจะอยู่ในเขตทะเลทราย หรือบริเวณที่แห้งแล้งกันดารมากๆเพราะบริเวณเหล่านี้จะมีอากาศแปรปรวนมาก หน้าร้อนก็จะร้อนจัดหน้าหนาวก็หนาวจัดจนมีหิมะลงเป็นเดือนๆในสภาวะเช่นนี้คน จะอยู่ไม่ได้เลยถ้าไม่มีฟืน ไม่มีไฟฟ้า ช่วยปรับความร้อนในบ้าน แต่บ้านดินช่วยให้คนอยู่รอดมาได้หลายพันปีจนปัจจุบัน

เกษตรอินทรีย์อาชีพเกษตรกร คืออาชีพที่มีความมั่นคงมากที่สุดและเป็นอาชีพที่เป็นอิสระมีเวลาว่าง มีความสุขมากที่สุด เพราะเกษตรกรคือผู้ผลิตอาหาร อาหารมีความมั่นคงยิ่งกว่าเงินและทองคำ อาหารกินได้ทันทีที่หิว แต่เงินทองคำกินไม่ได้ ทั้งยังมีมูลค่าต่างขึ้นลงตลอดเวลาเงินมีโอกาสพังทลายได้ทุกเมื่อ เงินเฟ้อตลอดเวลาด้วยการเป็นเกษตรกรในที่นี้คือ คนที่ปลูกเพื่ออยู่เพื่อกินเท่านั้น ไม่รวมถึงคนที่ปลูกเพื่อขายคนที่ปลูกมัน ปลูกข้าวโพดปลูกข้าวเพียงอย่างเดียวเพื่อขายเอามาซื้ออาหารกินไม่ถือว่าเป็นเกษตรกร แต่เป็นผู้ทำธุรกิจทางการเกษตรซึ้งคนทำธุรกิจทางการเกษตรจะจนมีแต่หนี้สินทำงานหนักและเป็นทุกข์มากที่สำคัญไม่มีวันรวยเกษตรกรที่มีความมั่นคงมีความสุขต้องเป็นเกษตรกรที่ทำเกษตรอินทรีย์เท่านั้น เพราะตราบใดที่ยังใช้ปุ๋ยใช้ยา ใช้เมล็ดพันธุ์จากบริษัทอยู่ เราก็ยังติดอยู่ในกับดักของภาคธุรกิจอยู่ เราจะเป็นอิสระไม่ได้เราต้องพึ่งพาเขาหาเงินให้เขาตลอดไป

ร้านอาหารมังสวิรัติเพื่อสุขภาพพันพรรณ

เป็นโครงการต่อเนื่องจาก พันพรรณศูนย์การเรียนรู้เพื่อการพึ่งตนเองและศูนย์เมล็ดพันธุ์ เพื่อดำเนินกิจการบริการอาหารเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ใช้วัตถุดิบจากผลิตผลเกษตรอินทรีย์จากสวนเกษตรของเราเองและกลุ่มเครือข่ายเกษตรอินทรีย์ โดยมีความมุ่งหมายในการสนับสนุนกลุ่มผู้ผลิตเกษตรอินทรีย์ ขยายแนวความคิดเรื่องความมั่นคงทางอาหารจากการพึ่งพาตนเอง เพื่อให้ประชาชนมีทางเลือกในการที่จะได้อาหารที่สะอาด มีความปลอดภัยให้มากที่สุด

อาหารของเราคือ

- เน้นการใช้พืชผักปลอดสารพิษ ไม่ใส่ผงชูรส ปราศจากพืชพันธุ์ที่ตัดแต่งพันธุกรรมให้มากที่สุด

- พยายามใช้พืชผักพื้นบ้านที่มีในท้องถิ่น ตามฤดูการ เพื่อให้สอดคล้องกับหลักการดูแลสุขภาพตามธรรมชาติปรุงสดใหม่สะอาดมีความหลากหลาย

- ใช้ข้าวกล้องและข้าวสาลีโฮลวีทแทนการใช้ข้าวขัดขาว

- ไม่ใช้น้ำตาลขัดขาว

- วัตถุดิบหลักเราพยายามที่จะทำเองให้มากที่สุด เช่น น้ำเต้าหู้ นมถั่วเหลือง โยเกิร์ต ชีส ถั่วงอก น้ำสลัด พริกแกง แหนมเห็ด

- เป็นอาหารมังสวิรัติ ไม่มีการใช้เนื้อสัตว์ยกเว้นส่วนผสมบางอย่างที่อาจมีนมโค หรือไข่ซึ่งจะระบุไว้ชัดเจนในรายการอาหาร

อีกทั้งยังมีร้านสินค้าที่เป็นธรรมทำการจัดจำหน่ายสินค้าผลิตภัณฑ์เกษตรอินทรีย์และงานศิลปหัตถกรรมจากกลุ่มชาวบ้านหรือชุมชนพึ่งตนเองจากที่ต่างๆ ยังเป็นศูนย์ข้อมูลข่าวสารหรือกิจกรรม เพื่อเผยแพร่ความรู้เรื่องการพึ่งตนเองโดยเฉพาะเรื่องของความมั่นคงปลอดภัยทางอาหารอีกด้วย

ที่ตั้ง : ร้านอาหารมังสวิรัติเพื่อสุขภาพ พันพรรณ วัดสวนดอก ถ.สุเทพ ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่